PHÒNG GIÁO DỤC – ĐÀO TẠO BÌNH GIANG                                                                                   

    TRƯỜNG TIỂU HỌC TRÁNG LIỆT

BÀI TRUYỀN THÔNG

BỆNH QUAI BỊ VÀ CÁCH PHÒNG CHỐNG

     1. Bệnh quai bị là một bệnh truyền nhiễm cấp tính, do một loại siêu vi thuộc họ Paramyxoviridae gây ra. Biểu hiện của bệnh là sốt và s­ưng, đau một hoặc nhiều tuyến nư­ớc bọt. Th­ường gặp ở tuyến n­ước bọt mang tai, đôi khi có thể viêm ở tuyến nư­ớc bọt d­ưới lư­ỡi hoặc tuyến d­ưới hàm trên. Bệnh thường xuất hiện nhiều vào mùa xuân- hè, tuy nhiên bệnh có thể xảy ra quanh năm kể cả vào mùa thu- đông. Bệnh thường phát triển thành dịch ở những tập thể đông đúc như nhà trẻ, trường học.

     Trên địa bàn huyện, nhiều trường học đã có học sinh mắc bệnh. Đây là một bệnh nhẹ nhưng nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm như viêm não, viêm màng não, đặc biệt nguy hiểm nhất là viêm sưng tinh hoàn, thường là một bên, xảy ra từ 20- 30% ở nam giới trưởng thành.

     2. Đường lây truyền:

     Quai bị do vi rút gây nên, rất dễ lây qua đường hô hấp và đường ăn uống, qua những giọt nước bọt khi bệnh nhân nói, ho, hắt hơi. Bệnh thường hay gặp ở trẻ nhỏ, cả trẻ lớn và lứa tuổi vị thành niên chưa có miễn dịch quai bị, người lớn cũng có thể mắc nhưng tỷ lệ là thấp hơn. Thời gian lây là từ 6 ngày trước khi toàn phát và đến 2 tuần sau khi có triệu chứng bệnh lý.

     3. Triệu chứng của bệnh:

     - Khi bị nhiễm vi rút quai bị, phần lớn bệnh nhân thấy khó chịu từ 1-2 ngày trước khi các triệu chứng xuất hiện. Bệnh nhân bị sốt cao (39-40^oC) trong 3-4 ngày, chảy nước bọt, sưng vùng mang tai, dấu hiệu dễ nhận biết nhất là má sưng to, có thể sưng một bên mặt rồi lan sang bên kia hoặc sưng hai bên cùng một lúc. Tuy nhiên, có khoảng 25% người bị nhiễm vi rút quai bị mà không có triệu chứng bệnh lý, đây là những đối tượng có khả năng truyền bệnh mà người xung quanh không biết.

     - Bệnh quai bị ở người lớn thường nặng và có nhiều biến chứng hơn ở trẻ em nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời có thể có các biến chứng như: Viêm tinh hoàn và mào tinh hoàn, nhồi máu phổi, viêm buồng trứng, viêm tụy, tổn thương thần kinh. Đặc biệt bệnh quai bị ở phụ nữ có thai trong 3 tháng đầu của thai kỳ có thể gây sẩy thai hoặc sinh con dị dạng, trong 3 tháng cuối của thai kỳ có thể sinh non hoặc thai chết lưu.

     4. Biện pháp phòng bệnh quai bị

     – Biện pháp phòng ngừa đầu tiên, hiệu quả nhất là tiêm vacxin phòng bệnh quai bị bao gồm:

     + Tiêm phòng bệnh: bắt đầu từ 12 tháng tuổi trở lên có thể tiêm phòng bệnh quai bị, để cơ thể miễn dịch với bệnh quai bị trong một thời gian dài hoặc có thể suốt đời;

     + Tiêm khẩn cấp: đối với những người đã tiếp xúc với bệnh nhân bị quai bị mà chưa tiêm vắc xin phòng bệnh thì cần phải tiêm vắc xin phòng bệnh quai bị khẩn cấp ngay lập tức để có thể bảo vệ bản thân tránh nhiễm bệnh quai bị. Lưu ý cần tiêm vắc xin phòng quai bị không quá 72h sau khi tiếp xúc với người mắc bệnh quai bị đấy nhé.

     – Duy trì một chế độ sinh hoạt, nghỉ ngơi, ăn uống, tập luyện điều độ, hợp lý, cân bằng để có một sức khỏe dẻo dai, một sức đề kháng tốt, chống lại các vi khuẩn gây bệnh;

     – Tăng cường giữ gìn vệ sinh cơ thể sạch sẽ, đặc biệt là đường hô hấp để tránh những viêm nhiễm gây nên bệnh quai bị;

     – Cách ly bệnh nhân bị bệnh quai bị cho đến khi khỏi hẳn;

     – Thường xuyên mang khẩu trang hoạt tính đê bảo vệ cơ thẻ không bị vi khuẩn gây bệnh quai bị xâm nhập.

     5. Điều trị và chăm sóc người bệnh

     Đối với những người bệnh khi mắc bệnh quai bị cần đến các cơ sở Y tế để được khám và điều trị đúng cách. Cần nghỉ ngơi hợp lý, chăm sóc răng miệng, ăn thức ăn lỏng, dễ tiêu và nhiều chất dinh dưỡng để tăng sức đề kháng cho cơ thể. Trong trường hợp viêm tinh hoàn thì nên mặc quần lót nâng tinh hoàn để giảm đau nhức. Chú ý vệ sinh cá nhân và tẩy uế các chất dịch tiết của người bệnh. Một điều khác nữa là không bôi hoặc đắp những thứ thuốc dân gian như vôi, trầu nhai... ở tuyến mang tai để tránh tình trạng nhiễm độc. Để phòng chống lây nhiễm bệnh trong cộng đồng và ngăn chặn bùng phát thành dịch, cần cho bệnh nhân ở nhà, hạn chế tiếp xúc với người thân, nếu có tiếp xúc nên đeo khẩu trang.

     Bệnh quai bị chỉ có thể phòng ngừa bằng việc tiêm vắc xin Quai bị. Có thể tiêm cho trẻ em trên 1 tuổi, đặc biệt là thanh thiếu niên trước tuổi dậy thì. Tiêm vắc xin này an toàn không gây sốt khả năng bảo vệ cao.

                       Hiệu trưởng                                                   Cán bộ y tế

                     Vũ Đình Thuấn                                               Phạm Thị Bến